Nederland verklaarde zich op 26 juli 1581 onafhankelijk van Spanje met de ondertekening door de Staten-Generaal van het ‘Placcaat van Verlatinghe’. Dit Plakkaat, waarmee de Staten-Generaal de Koning van Spanje als landheer ‘verlieten’, kan gezien worden als de Nederlandse Onafhankelijkheidsverklaring en is daarmee wereldwijd de eerste in zijn soort.

Het Plakkaat heeft al het ethos, logos en pathos dat dergelijke verklaringen – en vooral de Amerikaanse Declaration of Independence van 1776 – kenmerkt. Het beroep op moderne principes als volkssoevereiniteit en gewetensvrijheid maakt het Plakkaat tot een unieke voorloper in zijn soort.

De Stichting Nederlandse Onafhankelijkheid beschouwt 26 juli dan ook als de Nederlandse Onafhankelijkheidsdag.